De Beursbengel bevat vakinhoudelijke artikelen over aansprakelijkheid, expertise, schade, leven, pensioen, zorg & inkomen voor de verzekeringsbranche. In een driedelig artikel leggen advocaten Yvo Amar en Tessie Schuurs uit hoe internationale sancties worden gehandhaafd op Europees, Nederlands en Amerikaans niveau. De derde en laatste bijdrage bespreekt, vanuit Nederlands perspectief, het fenomeen van op eigen initiatief melden van een geconstateerde sanctieovertreding (voluntary self disclosure , “VSD”).
- Opportuniteitsbeginsel: het Nederlandse Openbaar Ministerie (“OM”) geniet discretionaire bevoegdheid om een strafbaar feit waarop maximaal zes jaar gevangenisstraf staat op verschillende manieren af te doen: i) strafrechtelijke vervolging, ii) sepot of ii) buitengerechtelijke afdoening. Deze laatste afdoeningswijze omvat zowel de transactie (artikel 74 Wetboek van Strafrecht) als de strafbeschikking (artikel 257a Wetboek van Strafvordering).
- Transactie vs. strafbeschikking: De transactie ziet als het ware op het afkopen van vervolging door betaling van een geldsom. Daarbij heeft de transactie een onherroepelijk karakter: na acceptatie kan geen ander middel worden aangewend en na afwijzing vindt alsnog vervolging plaats. Met de introductie van de strafbeschikking heeft het OM de mogelijkheid gekregen om zelf, zonder instemming van de beschuldigde partij, tot vervolging over te gaan.
- Gebrek aan VSD beleid: Bij de transactie en strafbeschikking kán het OM rekening houden met een vrijwillige zelfmelding van een geconstateerde overtreding. De VSD is echter niet ingebed in de richtlijnen van het OM omtrent de zwaarte van een straf. Steeds vaker zien we in de praktijk dat het zelfmelden van een sanctieovertreding en volledige medewerking aan een onderzoek opportuun kunnen zijn en verdisconteerd worden in de hoogte van een transactie of strafbeschikking.
- Impact van VSD: Ondanks het ontbreken van vastomlijnd beleid en het feit dat het OM eerder heeft gesteld dat de VSD geen invloed heeft op de strafhoogte , zien we dat het OM steeds vaker tot strafverlichting overgaat in geval van een VSD. In het licht hiervan bespreken advocaten Amar en Schuurs ook het transactieaanbod aan de SHV-dochters. Dit is in lijn met de Amerikaanse trend waarin complexe zaken regelmatig buitengerechtelijk worden afgedaan middels (hoge) transacties. Als mogelijke verklaring hiervoor wordt, onder meer, het capaciteitstekort binnen het OM aangedragen.
Afgesloten wordt met de conclusie dat met de SHV-transactie mogelijk sprake is van een kantelpunt in de Nederlandse handhaving van overtredingen. Dit is immers de eerste zaak waarin het OM met zoveel woorden zoveel gewicht (tot 25% korting) toekent aan een VSD. Bij gebreke aan een vastomlijnd beleid blijft het echter vooralsnog gissen of zelfmelden en volledige medewerking opportuun zijn, en zo ja, in hoeverre.
Wilt u het hele artikel lezen? Klik dan op onderstaand PDF-bestand. Indien u vragen heeft naar aanleiding van dit drieluik, neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.